Καλλιτεχνικός
Διευθυντής της Φωτογραφικής Συγκυρίας είναι φέτος ο Eric Auzoux
που υπήρξε ένας από τους συνιδρυτές της Φωτογραφικής Συγκυρίας
το 1988. Μας προτείνει ένα ταξίδι μέσα από μονοπάτια πολύ
λιγότερο μακρυνά από εκείνα της Φωτογραφικής Συγκυρίας 2001.
Μέσα από πιο προσγειωμένες αλλά εξίσου, μερικές φορές, ποιητικές
διαδρομές, επιχειρεί να μας φέρει κοντύτερα στην πραγματικότητα,
στους ανθρώπους και στον "άνθρωπο", στη ζωή την
ίδια και στο πώς βιώνεται, στην επιβίωση και στη συμβίωση.
Η
14η διεθνής φωτογραφική διοργάνωση της Θεσσαλονίκης μας
βρίσκει -όπως κάθε χρόνο εξάλλου- πιο πεπειραμένους αλλά
φέτος και πιο συγκροτημένους καθώς επιτέλους το Μουσείο
Φωτογραφίας διαθέτει τον δικό του χώρο στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Εκεί εξάλλου φιλοξενείται και η μεγάλη ομαδική έκθεση της
Συγκυρίας ανατρέποντας την παράδοση που κάθε χρόνο την ήθελε
στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Η Εικόνα του Αδελφού
μου, ένα εγχείρημα με πρόδηλη την πρόθεση για προβληματισμό
περί της συνεισφοράς της φωτογραφίας στο πεδίο των ανθρωπιστικών
αλλά και ανθρώπινων αξιών, αναφέρεται βεβαίως και στην υψηλή
της πρόγονο, την έκθεση "Η Οικογένεια του Ανθρώπου"
του 1955. Δεν επιχειρεί ωστόσο να την αντιληφθεί ως πρόκληση
ούτε σε επίπεδο μεγέθους του εγχειρήματος αλλά ούτε και
σε επίπεδο περιεχομένου. Μαζί με τις -ατομικές κυρίως- εκθέσεις
που την πλαισιώνουν δρομολογεί μιαν έντιμη σάρωση του ορατού
ορίζοντα σταχυολογώντας προσεγγίσεις που καταθέτουν τη φιλ-άνθρωπη
μαρτυρία των φωτογράφων μέσα από ιδιώματα ποικίλων τύπων.
Κοινό χαρακτηριστικό τους, κατά τον επιμελητή τους Eric
Auzoux, ο υψηλός βαθμός ευσυνειδησίας των φωτογράφων και
ο σεβασμός τους απέναντι στο αντικείμενό τους, η πρόθεσή
τους δηλαδή να του αποδοθεί ο ρόλος του υποκειμένου. Η φετινή
Φωτογραφική Συγκυρία συνεπώς, προσφέρεται για να ξανατεθεί
το ερώτημα περί της σχέσης της φωτογραφίας με την τέχνη
και ίσως, σ'αυτούς τους τουλάχιστον περίεργους καιρούς που
ζούμε, για να ξανασταθμίσουμε ορισμένες βασικές συνιστώσες
της κεντρικής από τις έννοιες που μας προσδιορίζουν συνειδητά
ή υποσυνείδητα ως όντα νοήμονα και "ζώα κοινωνικά":
του δίπολου ζωή και θάνατος.
Το
ετήσιο ραντεβού των φωτογράφων και του κοινού της φωτογραφίας
είναι ως γνωστόν αποτέλεσμα συντονισμού πολλών δυνάμεων
της πόλης της Θεσσαλονίκης, της Αθήνας και του εξωτερικού.
Η ανάληψη - από το 1999- της διοργάνωσης της Φωτογραφικής
Συγκυρίας από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης προσέφερε
στον θεσμό τα απαραίτητα εχέγγυα για την ποιοτική του συνέπεια
καθώς η στήριξη της πολιτείας είναι πλέον δεδομένη. Πρέπει
όμως πάντοτε να υπογραμμίζεται πως χωρίς το αγκάλιασμα του
μακροβιότερου φωτογραφικού θεσμού της χώρας από τον Δήμο
της Θεσσαλονίκης, από τις ξένες Μορφωτικές αποστολές, από
πολιτιστικούς οργανισμούς τραπεζών, από τον Δήμο Νεάπολης,
από ιδιωτικές αίθουσες τέχνης, από τους αθλοθέτες των βραβείων
και ποικίλες άλλες δυνάμεις, μια τέτοια διοργάνωση θα ήταν
αδύνατη. Σε αυτό το πλέγμα των εταίρων ήρθε να προστεθεί
φέτος το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα και το Ε.Λ.Ι.Α. Θεσσαλονίκης.
Η σύμπραξη με φορείς εκτός Θεσσαλονίκης όπως τα φωτογραφικά
αρχεία του Μουσείου Μπενάκη και του Ελληνικού Λογοτεχνικού
και Ιστορικού Αρχείου καθώς και το Φωτογραφικό Κέντρο Αθηνών
και η Apeiron Photos κάνουν αισθητή την παρουσία τους με
τη σημαντική συνεισφορά τους όπως και εκείνη με την Διεύθυνση
Καλών Τεχνών του Υπουργείου Πολιτισμού ή με το Εθνικό Κέντρο
Βιβλίου. Η συνέργεια υπήρξε ανέκαθεν συστατικό της Φωτογραφικής
Συγκυρίας και αυτή τη φορά εκδηλώνεται και με τη συνεργασία
δύο ιδιαίτερα δραστήριων οργανισμών από τη Γαλλία, το Montpellier
Photovisions και το Centre Regional de la Photographie Nord
Pas-de-Calais αλλά και το πρακτορείο Metis από το Παρίσι,
που δεν περιορίζονται να συνεισφέρουν μόνον Γάλλους φωτογράφους.
Αντιθέτως μέσα από τα δικά τους δίκτυα έχουμε την ευκαιρία
να γνωρίσουμε το έργο φωτογράφων από την Αργεντινή, το Μεξικό,
τη Βραζιλία, την Ιαπωνία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Αμερική.
Το
πανόραμα των συνεργασιών και των εκτός Ελλάδος φωτογράφων
είναι πράγματι πολύ σημαντική παράμετρος για το εγχείρημα
της Φωτογραφικής Συγκυρίας, θα πρέπει ωστόσο φέτος, αφενός
να σταθούμε στην ιδιαίτερα πλούσια και ποιοτική ελληνική
συμμετοχή, αφετέρου στην εντυπωσιακή αριθμητική υπεροχή
των εργασιών και των εκθέσεων που συνδιαλέγονται με την
κεντρική προβληματική, την σχέση της φωτογραφίας με τον
ανθρωπισμό. Τις ανθρώπινες αξίες όμως θα τις συναντήσουμε
ακόμη και στην ομαδική έκθεση "Ο καλύτερος φίλος του
Ανθρώπου" αναγνωρίζοντας στον υπονοούμενο κατοικίδιο
ή αδέσποτο σκύλο άλλη μια αδελφή ψυχή ικανή να διεγείρει
τις ίδιες χορδές με εκείνες στις οποίες στοχεύει το συνολικό
εγχείρημα. Ο ευρύτερος κύκλος των εκθέσεων της Συγκυρίας
συμπεριλαμβάνει εργασίες νεωτέρων φωτογράφων που διερευνούν
τον δικό τους ορίζοντα με εντιμότητα και αξιοσύνη, την αξιολογότατη
αναφορά στη Μακεδονία του 1908 του Μουσείου Μακεδονικού
Αγώνα και βεβαίως την μείζονος σημασίας έκθεση φωτογραφιών
του Ανδρέα Εμπειρίκου που, αν και εκτός κυρίως θέματος,
συμβάλλει με τον δικό της τρόπο στην προσέγγιση του "ανθρώπου".
Σε
μια εκδήλωση λόγου, επίσης, επιχειρείται η κατάθεση της
προβληματικής κοινωνικών επιστημόνων αλλά και η αντιπαράθεση
απόψεων και εμπειριών από μέρους των ίδιων των συμμετεχόντων
φωτογράφων ενώ η Ηχοσυγκυρία 2002, παρουσιάζοντας και πάλι
έργα σύγχρονης μουσικής Ελλήνων συνθετών, φιλοδοξεί για
δεύτερη φορά να πολιορκήσει το κοινό της φωτογραφίας ενεργοποιώντας
τις κεραίες της εν εγρηγόρσει ακοής και να συμπαρασύρει
τους φιλόμουσους στον κόσμο της διά της φωτογραφικής όρασης
μέθεξης. Τα βραβεία "Κούνιο" και "Sani Festival
/ Shell" εξάλλου, για την καλύτερη ελληνική και διεθνή
ατομική εκθέση αντίστοιχα, υπόσχονται άλλη μια φορά να μας
κρατήσουν σε αδημονία τροφοδοτώντας τις συζητήσεις με τις
θεμιτά αναμενόμενες αντιπαραθέσεις.