ΕΠΙΝΟΗΣΕΙΣ & ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ: ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ & ΑΦΗΓΗΣΗ


Η κοινή γνώμη συνήθως αντιμετωπίζει τη φωτογραφική εικόνα σαν στατική καταγραφή καταστάσεων, σε αντιπαράθεση με την κινούμενη κινηματογραφική εικόνα, που υποτίθεται πως μόνη έχει την ικανότητα να αφηγείται. Στην πραγματικότητα, κάθε φωτογραφία εμπεριέχει μέσα της ίχνη αφήγησης, όσα τουλάχιστον χρειάζονται για να ερμηνευθούν η επιλογή και συνεύρεση των στοιχείων που την απαρτίζουν. Αλλά και τον ευρύτερο ορισμό της αφήγησης, που κατά τον Εμμανουήλ Κριαρά είναι «η εξιστόρηση ενός γεγονότος με κάπως εκτενή έκθεση», μπόρεσε να ικανοποιήσει η φωτογραφία από τα πρώτα σχεδόν βήματά της. Την επιθυμία των φωτογράφων να αφηγηθούν, είτε πρόκειται για την περιγραφή κάποιου πραγματικού γεγονότος, είτε για καθαρή εφεύρεση, εξυπηρέτησαν και συνεχίζουν να εξυπηρετούν πολυάριθμες τεχνικές. Με τίτλο «Eπινοήσεις και Mαρτυρίες» και καλλιτεχνικό διευθυντή τον Γιάννη Σταθάτο, το θέμα της Photosynkyria 2004 είναι η κάθε μορφής φωτογραφική αφήγηση, από τη σειριακή παράθεση εικόνων μέχρι τη σκηνοθεσία. Στις δύο μεγάλες ομαδικές και στις ατομικές εκθέσεις συμπεριλαμβάνονται έργα κλασσικών Ελλήνων και ξένων φωτογράφων, καθιερωμένων προσωπικοτήτων της σύγχρονης τέχνης αλλά και ταλαντούχων νέων δημιουργών.

Η πιο γνωστή ίσως μορφή φωτογραφικής αφήγησης είναι το εκτεταμένο δοκίμιο δημοσιογραφικού συνήθως περιεχομένου που, αν και σχετίζεται κατ' εξοχήν με την ακμή του περιοδικού ποικίλης ύλης, συνεχίζει εν τούτοις να ανθεί και στις μέρες μας.

Στους αντίποδες των καταθέσεων αυτών, εκ πρώτης τουλάχιστον όψεως, βρίσκονται οι σκηνοθετημένες επινοήσεις γνωστών σύγχρονων φωτογράφων. Δημώδης (και άλλοτε δημοφιλέστατη) παραλλαγή του είδους ήσαν το περίφημα φωτορομάντζα του λαϊκού περιοδικού τύπου των δεκαετιών 1960-1970.

Κάπου μεταξύ μαρτυρίας και επινόησης βρίσκεται η ιδιαίτερη κατηγορία των προσωπικών, συχνά ημερολογιακών φωτογραφικών αφηγήσεων μέσα από τις οποίες καλλιτέχνες αντιμετωπίζουν το παρελθόν και το παρόν τους. Οι τεχνικές και εδώ ποικίλουν.

H Photosynkyria συμπληρώνεται με ομαδική έκθεση νέων Ελλήνων φωτογράφων που επιμελούνται η Αλεξάνδρα Μόσχοβη και ο Πάνος Κοκκινιάς υπό τον τίτλο «Συμπτώσεις και Κατασκευές: Ερμηνείες του Καθημερινού».